4. Το λογισμικό του υπολογιστή

Όσο έξυπνοι κι αν μας φαίνονται οι υπολογιστές, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι δεν είναι τίποτε άλλο από ηλεκτρονικές μηχανές που εκτελούν διαταγές που τους δίνουμε εμείς. Για να κάνει λοιπόν ο υπολογιστής αυτό που του ζητάμε, θα πρέπει να του δώσουμε τις κατάλληλες οδηγίες, δηλαδή να τον προγραμματίσουμε.

Ένα πρόγραμμα είναι ένα σύνολο οδηγιών προς τον υπολογιστή προκειμένου να κάνει κάτι. Οι οδηγίες αυτές ονομάζονται εντολές και δίνονται στον υπολογιστή με τέτοιο τρόπο ώστε να τις καταλαβαίνει. Δηλαδή, για να μπορέσουμε να γράψουμε προγράμματα, θα πρέπει να γνωρίζουμε τουλάχιστον μία από τις γλώσσες προγραμματισμού, τις οποίες ο υπολογιστής μπορεί να καταλάβει. Στη συνέχεια, ο υπολογιστής εκτελεί τις εντολές που του δίνουμε με πολύ μεγάλη ταχύτητα δηλ. εκτελεί ή "τρέχει" το πρόγραμμα. Αν δεν γνωρίζουμε καμία γλώσσα προγραμματισμού, μπορούμε να εκτελούμε έτοιμα προγράμματα. Η πλειοψηφία των χρηστών δεν γνωρίζει καμία γλώσσα προγραμματισμού και χρησιμοποιεί έτοιμα προγράμματα για επεξεργασία κειμένου, εκτέλεση σύνθετων αριθμητικών πράξεων, διαχείριση πελατολογίου κλπ.

Ο υπολογιστής χωρίς προγράμματα είναι εντελώς άχρηστος. Αλλά και τα προγράμματα θα ήταν άχρηστα αν δεν υπήρχαν υπολογιστές για να τα εκτελέσουν. Άρα λοιπόν, ο υπολογιστής είναι ένα υπολογιστικό σύστημα δηλ. ένα σύνολο υλικών μερών και προγραμμάτων.

Τα υλικά μέρη ενός υπολογιστή ονομάζονται υλικό (hardware) και τα προγράμματα που χρησιμοποιούνται σ' αυτόν ονομάζονται λογισμικό (software).

 

Λόγω του μεγάλου όγκου τους, τα περισσότερα προγράμματα σήμερα διατίθενται σε CD. Οι δύο βασικές κατηγορίες λογισμικού είναι:

α) το λογισμικό εφαρμογών και β) το λογισμικό συστήματος.

Το λογισμικό εφαρμογών

Πρόκειται για προγράμματα που επιλύουν συγκεκριμένα προβλήματα όπως λογιστικά επιχείρησης, μισθοδοσία, εμπορική διαχείριση πελατών (στοιχεία πελατών, χρήματα που χρωστάνε, έκδοση τιμολογίων κλπ.), επεξεργασία κειμένου, διαχείριση αρχείου μαθητών σχολείου (βαθμολογίες, απουσίες κλπ.)

Το λογισμικό συστήματος

Πρόκειται για προγράμματα που χρειάζονται για την ίδια τη λειτουργία του υπολογιστή ή για άλλες βοηθητικές και συχνά επαναλαμβανόμενες εργασίες. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν και τα λειτουργικά συστήματα.

Το λειτουργικό σύστημα είναι ένα σύνολο προγραμμάτων που ελέγχει και συντονίζει τη λειτουργία του υπολογιστικού συστήματος. Το λειτουργικό σύστημα είναι το πρώτο πράγμα που ενεργοποιείται μόλις ανοίξουμε τον υπολογιστή και ένα μικρό τμήμα του εγκαθίσταται στη μνήμη RAM και μετά από λίγο ο υπολογιστής είναι έτοιμος για χρήση. Στη συνέχεια, μπορούμε, με τη βοήθεια του λειτουργικού συστήματος, να πραγματοποιήσουμε βασικές λειτουργίες όπως να εκτελούμε διάφορα προγράμματα, να χειριζόμαστε τις πληροφορίες που υπάρχουν στο σκληρό δίσκο ή στις δισκέτες (να δούμε τι περιέχουν, να αντιγράψουμε ή να διαγράψουμε αρχεία κλπ), να τυπώνουμε στον εκτυπωτή μας κείμενα, εικόνες κ.ά. Τα πιο γνωστά λειτουργικά συστήματα είναι:

το MS-DOS: Πρωτοεμφανίστηκε το 1981 και επικράτησε στην παγκόσμια αγορά της Πληροφορικής μέχρι το 1990.

Το UNIX: Αναπτύχθηκε στα τέλη της δεκαετίας του '60 και θεωρείται το "πρότυπο" λειτουργικό σύστημα για μεσαία και μεγάλα υπολογιστικά συστήματα πολλών χρηστών. Ένα σύστημα πολλών χρηστών αποτελείται από έναν κεντρικό υπολογιστή στον οποίο είναι συνδεμένοι μέσω καλωδίων οι υπόλοιποι υπολογιστές του συστήματος που χρησιμοποιούν οι χρήστες. Ο κεντρικός υπολογιστής εξυπηρετεί ένα μόνο χρήστη κάθε φορά, μοιράζοντας το χρόνο σε όλους, και κάθε χρήστης έχει την εντύπωση ότι το σύστημα δουλεύει αποκλειστικά γι' αυτόν.

Τα Windows: Οι πρώτες εκδόσεις των Windows (3.0, 3.1, 3.11) βασίζονταν στο MS-DOS ενώ οι μεταγενέστερες εκδόσεις Windows 95, 98, NT και 2000 αποτελούν αυτόνομα λειτουργικά συστήματα. Το γραφικό περιβάλλον (με παράθυρα και εικονίδια) των Windows είναι ίσως η βασικότερη αιτία της τεράστιας εξάπλωσης της Πληροφορικής γιατί είναι πολύ φιλικό προς το χρήστη.

Ερωτήσεις

  1. Γράψτε μία - μία, τις εντολές που θα έπρεπε να δώσετε σε κάποιον για να προσθέσει δύο αριθμούς.

    2.  

    Εντολή 1η .…………………………………………………………………………

    Εντολή 2η .…………………………………………………………………………

    Εντολή 3η .…………………………………………………………………………

    Εντολή 4η .…………………………………………………………………………

    Εντολή 5η ΤΕΛΟΣ

     

  2. Συμπληρώστε τα κενά:

    3. ______________ είναι ένα σύνολο από εντολές τις οποίες εκτελεί ο υπολογιστής με τη σειρά. Τα προγράμματα που χρησιμοποιούνται από τον υπολογιστή ονομάζονται με μία λέξη ____________. Τα Windows είναι ένα __________ ____________ και ανήκει στο λογισμικό ____________. Ένα πρόγραμμα με τη βοήθεια του οποίου μπορούμε να γράψουμε ένα κείμενο, ανήκει στο λογισμικό ___________. Τα παιχνίδια για υπολογιστές ανήκουν στο λογισμικό ____________.

  3. Τι είναι λειτουργικό σύστημα; Μπορεί ένας υπολογιστής να λειτουργήσει χωρίς λειτουργικό σύστημα.

    4. …………………………………………………………………………………………………

    …………………………………………………………………………………………………

    …………………………………………………………………………………………………

    …………………………………………………………………………………………………

    …………………………………………………………………………………………………

  4. Τα Windows 98 είναι:

α) αυτόνομο λειτουργικό σύστημα

β) Γραφικό περιβάλλον επικοινωνίας

γ) λειτουργικό σύστημα εξαρτώμενο από το MS-DOS