5. Προστασία λογισμικού και δεδομένων

Ιός είναι ένα πρόγραμμα, δημιούργημα κάποιου προγραμματιστή, που μπορεί να "κολλήσει" σε άλλα "υγιή" αρχεία του υπολογιστή κι έχει την ιδιότητα να αναπαράγεται και να καταστρέφει τα αρχεία στα οποία έχει προσκολληθεί. Στη συνέχεια μπορεί να καταστρέψει και άλλα αρχεία που θα εκτελέσουμε στον υπολογιστή μας μετά την εκτέλεση του "μολυσμένου" αρχείου. Κάποιοι απ' αυτούς δεν καταστρέφουν τα αρχεία, αλλά αναπαράγονται, καταλαμβάνοντας χώρο αρκετών ΜΒ στο σκληρό δίσκο, πράγμα που δημιουργεί προβλήματα στην απόδοση του υπολογιστή.

Για πρώτη φορά ο όρος virus χρησιμοποιήθηκε το 1972, σε ένα μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας του David Gerold, με τίτλο "When Harley Was One". Το 1986 υπήρχε μόνο ένας ιός, ο Brain. Το 1987 προστέθηκαν άλλοι 5, το 1988 άλλοι 5 και το 1989 άλλοι 10. Το 1995 όμως καταγράφηκαν 2.632 ιοί και παραλλαγές ιών.

Για να ενεργοποιηθεί ένας ιός, πρέπει να εκτελεστεί το αρχείο στο οποίο έχει προσαρτηθεί. Μπορεί επομένως να πάρουμε μια δισκέτα γεμάτη αρχεία μολυσμένα με τον πιο τρομερό ιό, να τα αντιγράψουμε στο δίσκο σας και να τα αφήσουμε εκεί. Τίποτα δεν πρόκειται να συμβεί, εφόσον δεν επιχειρήσουμε να τρέξουμε κάποιο από αυτά.

Τι πρέπει να προσέχουμε

α) Προγράμματα που χρειάζονται περισσότερο χρόνο από ότι συνήθως για να φορτωθούν ή τρέχουν πιο αργά.

β) Ανεξήγητη μείωση της διαθέσιμης μνήμης RAM του υπολογιστή μας

γ) Αύξηση των κατεστραμμένων τομέων (bad sectors) στο σκληρό μας δίσκο ή στις δισκέτες μας.

δ) Αρχεία τα οποία εξαφανίζονται μυστηριωδώς.

ε) Ο υπολογιστής μας κάνει επανεκκίνηση μόλις εκτελέσουμε ένα πρόγραμμα ή μετά από κάποιο χρόνο λειτουργίας.

Antivirus προγράμματα: τα φάρμακα των ιών

Τα ειδικά προγράμματα τα οποία μπορούν να ανιχνεύσουν και να απαλείψουν έναν ιό, ονομάζονται antivirus προγράμματα. Η αντιμετώπιση των ιών έχει δύο σκέλη: την προσπάθεια εντοπισμού και την προσπάθεια απάλειψής του. Από τα δύο αυτά στάδια, το πρώτο είναι πιο κρίσιμο. Σε αυτό το στάδιο, ο χρήστης πληροφορείται αν το σύστημά του έχει, ή όχι, προσβληθεί από κάποιον ιό. Είναι όμως πιθανό, το πρόγραμμα ανίχνευσης ιών που έχουμε, να μην είναι σε θέση να εντοπίσει ένα συγκεκριμένο ιό. Υπάρχουν πολλά είδη λογισμικού προστασίας από ιούς και διάφορες απόψεις για την αποτελεσματική χρήση τους. Πρέπει όμως να επισημάνουμε δυο βασικά στοιχεία:

  1. Καλό είναι να χρησιμοποιούμε περισσότερα από ένα (συνήθως δύο) antivirus προγράμματα για τον εντοπισμό ιών στον υπολογιστή μας.
  2. Πρέπει να επιλέγουμε antivirus προγράμματα τα οποία ανανεώνονται τακτικά (νέοι ιοί εμφανίζονται διαρκώς). Ο αποδεκτός σήμερα ρυθμός ανανέωσης είναι κάθε 1-2 μήνες.

Ιοί στο Internet

Οι ιοί που διακινούνται στο Internet φτάνουν τις μερικές χιλιάδες και η διάδοσή τους είναι σε πολλές περιπτώσεις θέμα ωρών. Παλαιότερα, όταν οι δισκέτες αποτελούσαν το κύριο μέσο ανταλλαγής προγραμμάτων και δεδομένων, για την προσβολή των υπολογιστών σε μία ευρεία γεωγραφική περιοχή θα έπρεπε να περάσουν ακόμη και μήνες. Στο μεταξύ οι κατασκευαστές των antivirus προγραμμάτων διέθεταν το κατά περίπτωση κατάλληλο αντίδοτο-πρόγραμμα και ελάχιστοι ήταν εκείνοι που αντιλαμβάνονταν ακόμη και την ύπαρξη του ιού.

Η διάδοση του Internet όμως ωφέλησε τους ιούς, όπως ακριβώς τα σύγχρονα συγκοινωνιακά μέσα ωφέλησαν τη μετάδοση του ιού της γρίπης. Ενώ παλαιότερα θα έπρεπε να περάσει αρκετός χρόνος για να "ταξιδέψει" ένας ιός από τις ΗΠΑ στην Ευρώπη, σήμερα κάτι τέτοιο χρειάζεται μερικές μόνο ώρες. Πολλά προγράμματα διατίθενται στο Internet και μπορούμε να τα αντιγράψουμε στο σκληρό μας δίσκο. Αν λοιπόν ένα πρόγραμμα περιλαμβάνει και κάποιο ιό, θα αντιγραφεί κι αυτός στο σκληρό μας δίσκο.

Τα ηλεκτρονικά μηνύματα (e-mails) που στέλνονται μέσω του Internet μπορούν να μεταφέρουν ιούς αν περιέχουν "μολυσμένα" αρχεία, τα οποία αν εκτελεσθούν θα "μολύνουν" τον υπολογιστή μας

 

H πειρατεία λογισμικού είναι η μη εξουσιοδοτημένη αντιγραφή, αναπαραγωγή, χρήση ή δημιουργία προϊόντων λογισμικού. Kατά μέσο όρο, για κάθε νόμιμο αντίγραφο λογισμικού που χρησιμοποιείται, δημιουργείται τουλάχιστον ένα μη εξουσιοδοτημένο (”πειρατικό”) αντίγραφο. Σε μερικές χώρες για κάθε αντίγραφο λογισμικού που χρησιμοποιείται, δημιουργούνται μέχρι και 99 μη εξουσιοδοτημένα αντίγραφα. H πειρατεία λογισμικού βλάπτει όλους όσους εμπλέκονται στο λογισμικό αλλά κι εμάς τους τελικούς χρήστες. Oι επιπτώσεις της πειρατείας είναι: υψηλότερες τιμές για τους χρήστες με νόμιμη άδεια, έλλειψη τεχνικής υποστήριξης και καθυστερήσεις στην ανάπτυξη νέων προϊόντων, εμποδίζοντας έτσι την όλη ποιότητα και δυνατότητα επιλογής λογισμικού. H πειρατεία λογισμικού βλάπτει όλους τους εκδότες λογισμικού ανεξάρτητα από το μέγεθός τους. Oι εκδότες λογισμικού δαπανούν χρόνια αναπτύσσοντας προϊόντα για να χρησιμοποιηθούν από το κοινό.

‘Eνα μέρος από κάθε δραχμή που δαπανάται για αγορά αυθεντικού λογισμικού διοχετεύεται πίσω στην έρευνα και την ανάπτυξη, έτσι ώστε να δημιουργηθούν καλύτερα και πιο προηγμένα προϊόντα λογισμικού. ‘Oταν όμως αγοράζουμε πειρατικό λογισμικό, τα χρήματά μας πηγαίνουν κατευθείαν στις τσέπες των πειρατών λογισμικού.

Eπίσης, η πειρατεία λογισμικού βλάπτει τις τοπικές και εθνικές οικονομίες. Λιγότερες νόμιμες πωλήσεις έχουν ως αποτέλεσμα απώλεια εσόδων από φόρους και μείωση της απασχόλησης. H πειρατεία λογισμικού εμποδίζει σημαντικά την ανάπτυξη των τοπικών βιομηχανιών λογισμικού. Eάν οι εκδότες λογισμικού δεν μπορούν να διαθέσουν τα προϊόντα τους στη νόμιμη αγορά, δεν θα έχουν κίνητρο να συνεχίσουν να αναπτύσσουν τα προϊόντα τους. Πολλοί εκδότες λογισμικού απλά δεν θα μπουν σε αγορές στις οποίες σημειώνονται υψηλά ποσοστά πειρατείας, γιατί δεν θα μπορούν να καλύψουν τις δαπάνες τους για ανάπτυξη.

π Oδηγίες για το πώς μπορούμε να διακρίνουμε το παράνομο λογισμικό:

  1. Δεν υπάρχει Πιστοποιητικό Αυθεντικότητας (Certificate of Authenticity)
  2. Οι τιμές είναι πολύ χαμηλές.
  3. Δεν υπάρχει η "Άδεια Χρήσης Τελικού Χρήστη".
  4. Δεν υπάρχουν οδηγίες χρήσης του προϊόντος ή είναι σε φωτοτυπίες.
  5. Τα CDs ή οι δισκέτες τα οποία μας παρέχει ο πωλητής περιέχουν ετικέτες γραμμένες στο χέρι, είναι σε πρόχειρο περιτύλιγμα και φαίνονται να είναι χαμηλής ποιότητας.